Wilhelmus Fust

Wie was toch de fietsende schaker en ufoloog Wilhelmus Fust?

18.06.21 Meer nieuws over Wilhelmus Fust door Wijnand Engelkes

Meer nieuws over Wilhelmus Fust

18.06.21 Wijnand Engelkes

Zo groot was de indruk die deze man op mij had gemaakt, dat ik na ca. 35 jaar zijn naam nog eens intypte op Internet en zowaar jouw site tegenkwam.

Een vreemde snuiter. We zaten in een zijzaaltje van een club. Ergens in de buurt van Leiden moet het geweest zijn. Hij praatte onophoudelijk en luid tijdens de -informele- partij. Over van alles en nog wat, ook over de partij zelf. Na de partij speelde hij me uit het hoofd de partij Aljechin - Kussman voor, een kunststukje. Die partij is me altijd

bijgebleven, met zijn geëxalteerde uitleg. Ik laat die partij nu ook wel eens aan jeugdige spelers zien.

https://chessgames.com/perl/chessgame?gid=1012272

Ook hield hij een verhandeling over het gebruiken van de voorzet om zwart in slechte varianten te lokken. 1. h2-h4 ziet er niet geweldig uit, maar hoeft niet tot nadeel voor wit te leiden. Het zal zwart irriteren, die op een serieuze partij had gehoopt. Maar de werkelijke bedoeling van Fust was om in stellingen terecht te komen waarbij die h2-h4 wel van pas komt. Dat gebeurt met name als zwart vervolgens als "wit" gaat spelen, zoals

1. ...e5 2. Pc3 d5 3. d4 e4 4. Lf4!

en wit heeft met verwisselde kleuren de Nimzowitsch-opening op het bord

(1. e4 Pc6 2. d4 d5 3. e5 Lf5)

met een extra voordeel: zijn Loper kan niet meer door de g-pion lastig worden gevallen. Ook in de Lf5 variant van de Caro-Kann of in de Winawer-variant van het Frans, de Brentano-verdediging (Lb5 g5) tegen het Spaans zou een extra zet h7-h5 erg van pas komen, die je nu als witspeler op de eerste zet doet.

Heetzelfde kan aan de andere kant: 1. a2-a3 kan in vele varianten van pas komen als zwart probeert "als wit" te spelen. En als zwart daar allemaal niet intrapt en een gewone, solide opstelling kiest? Dan is er nog steeds geen man overboord. De kans is klein dat zwart bijvoorbeeld een fianchetto met g6 aandurft als de pion al op h4 staat. Kortom: hij

gebruikte de voorzet om uit de gebaande paden te komen, en toe te slaan

als zwart wat al te schablone reageert. Met zwart spelend had hij zelf

een groot vertrouwen in de moderne verdediging: 1. ...d6 en 2. ... g6

of andersom tegen alles.

Daarnaast hield hij een verhandeling over UFO's, maar daar ben ik minder

op ingegaan. Ik had toen al de nuchtere kijk dat als iets "unidentified"

is, dat het ook alleen maar betekent dat we niet weten wat het is. Meer

valt er niet over te zeggen.

Wilhelmus Fust

DORDRECHT 2011 – Pakweg twintig jaar geleden kende Nederland een opvallende fietsende schaker of schakende fietsen Wilhelmus Fust! Hij heeft in elk geval (schaak) sporen nagelaten in Limburg en de omgeving Dordrecht. Rond 1990-1991 moet Wilhelmus Fust ergens rond de zeventig jaar oud zijn geweest of enkele jaren jonger.

UFO’s

Hij was een opvallende verschijning, met eigen verhalen. Zo geloofde Wilhelmus Fust in UFO’s en vertelde daar graag over. In het jubileumboek van schaakclub Sliedrecht wordt zijn verschijning op dit vlak omschreven. Volgens schrijver Jerry van Rekom wist hij ook enkele clubleden te boeien met zijn verhalen.

Fust kwam volgens die geschiedschrijving ook te laat bij Sliedrecht om een interne partij te spelen, want hij had naar eigen zeggen onderweg nog een hartaanval gehad. Wie Wilhelmus fust nooit heeft meegemaakt, zou hierover verbaasd zijn geweest. Wie hem langer kende of dacht te kennen, niet meer.

De toenmalige wedstrijdleider Jan Veenis werd gevraagd om toch door de tegenstander van Fust de stukken op het bord te laten zetten, zodat er om tien uur nog een genoeglijke partij kon beginnen.

Wilhelmus Fust schaakte ook bij de schaakclub in Meersen, zo wordt in een jubileumverhaal vastgelegd in Limburg. Dat zou ergens begin 1990 kunnen zijn. Hij wordt als een kampioensspeler omschreven. Fust werd snel profspeler, want tegen geld kwam hij de voorzitter thuis verslaan. Daarna werd hij in de nacht per fiets door de voorzitter naar een woonadres in Valkenburg begeleid. Hij wordt als een sterk speler omschreven. Toch blijft er rond Wilhelmus Fust een mysterie hangen. Wie weet meer over deze speler die een soort Tour de Chess door Nederland maakte?

Mail het naar tomsschaakboeken.nl

Misschien kunnen we toch meer licht werpen op Wilhelmus Fust.

Hans Berrevoets heeft, voor het vergroten van de herkenning, nog persoonlijke waarnemingen vastgelegd:

Limburg

,,Ik kwam voor het kantoor van de VVV van Valkenburg – tijdens een vakantie en het was ergens in april 1990 - iemand tegen en raakte met deze fietser in gesprek. Hij kwam naar eigen zeggen uit Amsterdam en bleek graag te schaken. Ik had tijd en hij begeleidde me op een aparte wijze fietsend naar een nabij gelegen café waar een schaakbord beschikbaar was. We speelden een aantal partijen, die ik toch wist te winnen, maar ik vond hem zeker een stevige speler. Hij had iets. Bij de analyses gebeurde iets vreemds. Hij wist – denkend voor mijn kant van het bord - betere zetten te vinden dan ik soms had gedaan? Ik was zeer verrast, want als meneer Wilhelmus Fust, zo bleek hij te heten, gewoon dat niveau achter zijn eigen stukken had weten te halen, was het maar de vraag of ik nog punten zou hebben gescoord. Ik was zeer verrast! Wat is dit voor iemand? Neemt hij mij in de maling? Was hij vroeger zo goed en is er iets gebeurd met zijn coördinatie? Ik nam afscheid met veel vragen. Terug in Dordt ging het gewone leven weer door.

Merz

In de zomer van 1990 meldde zich een markante fietser bij de balie van het Stadskantoor in Dordrecht. Hij zocht een schaakclub. De receptie kende een schaker. Ik kam daar regelmatig post halen. De fietser werd verteld dat ik zeker te vinden zou zijn in café Merz, want ik was net die kant op voor een kop koffie en om een nota van de gemeente rustig te kunnen lezen.

Tot mijn grote verrassing stond ik plotseling in Merz weer oog-in-oog met Wilhelmus Fust. Hij was vanuit Limburg in Dordrecht terecht gekomen en zocht een kamer en een schaakclub. Hoe Wilhelmus Fust die kamer of woning regelde weet ik niet, maar hij had snel een flat in Wielwijk, maar verhuisde in een jaar tijd zowel in Dordrecht als in de regio een aantal malen. Dat ging door, totdat hij niet meer te vinden was. Fust was aan zijn volgende etappe in de Tour de Chess door Nederland begonnen, zoals hij ook elders blijkbaar op een bepaalde moment besloot om door te fietsen.

Tijdens zijn Dordtse/regionale tijd begon hij bij schaakclub Groothoofd, maar hij ontdekte ook andere clubs, zoals Sliedrecht, waar hij over de vloer kwam om mee te spelen. Wilhelmus Fust vertelde ook over UFO’s en kwam ermee in de krant. Toen op een bepaald moment zijn fiets werd gestolen, zorgde hij onmiddellijk dat daar een heel menselijk verhaal over geschreven kon worden in dagblad de Dordtenaar Hij was in woorden onnavolgbaar, schaakte soms heel slecht en soms verrassend goed. Of alles fantasie was of dat hij ook een werkelijkheid doorgaf? Hij trok wel de aandacht, zolang hij nog te zien was.

Op internet heb ik één Wilhelmus Fust kunnen vinden, die in juli 1926 is geboren. Amsterdam kan de plaats zijn. Rond 1990 zou hij ergens 64 jaar hebben kunnen zijn, maar of deze persoon onze fietsende schaker is geweest??”

Wie heeft nog herinneringen aan WILHELMUS FUST?

25/26/30.08.11

De speurtocht naar de lotgevallen van Wilhelmus Fust hebben reacties opgeleverd van de schakers Jan Daems en Danny Hitz. Wij nemen hun berichten hier graag op. Intussen kregen we aanvullende informatie over de wielrenner Wilhelmus Fust.

30.08.2011 INFORMATIE uit België (via een medewerker)

Schaker Wilhelmus Fust staat ook op Belgische wielrensite

De fietsende schaker of schakende fietser Wilhelmus Fust wordt in elk geval genoemd op een wielrensite uit België. Hij vertelde tijdens zijn schaaktocht door Nederland zowel in Limburg als in Dordrecht iets met wielrennen te hebben. Daarover zijn hieronder al berichten meegenomen.

Dit wordt uit België gemeld:

Fust Willem (Wilhelmus)

Land: Nederland
Geboren te: Amsterdam
Geboortedatum: 5-10-1920
Overleden op: .......
Prof van 1953 tot 1968
Leeftijd: 91
Opmerking: ......

26.08.11 REACTIE van Danny Hitz

De eerste keer dat ik hem zag kwam hij samen met jou binnen. Hoe hij de vereniging gevonden heeft weet ik niet meer.
Praatjes en anekdotes waren er volop en hij vertelde dan ook honderd uit. Schaken kon ie in ieder geval als de beste.

Destijds woonde Fust in een pension in Valkenburg (vlakbij de Emmaberg). Hier ben ik één keer geweest en ik herinner me dat voldoende eten niet echt op zijn menu stond. Ik vermoed uit geldgebrek. Hij had enkel één boterham met jam of pindakaas in de ijskast liggen. Die mocht hij pakken, mits hij stil was, zo vertelde hij.

Eenmaal is hij een hele middag en deel van de avond bij ons thuis geweest om te schaken, maar uiteraard ook om mee te eten. Daar was hij zeer blij mee.

Van zijn schaakkunsten heb ik wel wat van opgestoken, hoewel het me verbaasde dat hij tijdens partijen, vaak al na enkele zetten, plotseling zeer geïrriteerd zijn koning omlegde, omdat hij een "foutieve" zet had gedaan. Dat deed schijnbaar afbreuk aan de partij. Hij wilde alleen de beste zet spelen, al het andere was fout.
Voor het niveau wat destijds door de gemiddelde speler bij EVDEZ behaald werd, mijzelf incluis, was het allesbehalve noodzakelijk om op te geven, maar hem op andere gedachten brengen, nee, dat lukte niet!

Hij probeerde uit alle macht het niveau te bereiken wat hij in vroegere dagen gehaald had. Maar de tand des tijds was onverbiddelijk. Dat vrat aan hem. Hij was ietwat chaotisch, misschien zelfs wel dementerend. En het zwervend bestaan dat hij leidde zal zeker weinig goeds hebben gedaan.

Op een dag gaf hij aan naar, ik meen, Groningen te willen gaan, omdat hij daar een huisje kon krijgen. Dat verhaal werd vaker herhaald en net zo plotseling als hij gekomen was, zo is hij dus ook weer vetrokken. Maar op mij heeft hij een geweldige indruk achtergelaten!
Helaas heb ik nooit meer wat van hem vernomen, het is mij dus ook niet bekend of hij ooit in Groningen is aangekomen. Ik heb zelfs geen idee hoe oud hij destijds was.

Is hij ook bekend in Dordrecht?

25.08.11 REACTIE van Jan Daems

Fust was inderdaad een fenomeen bij ons. Op een maandag zat hij aan de bar in ons schaakcafé, en de bazin vroeg me meteen: verlos me van die wauwelaar; ze werd er gek van. In ons zaaltje aangekomen (boven) bleek hij erg goed te kunnen schaken. Hij maakte korte metten met vier van onze –niet de minste- spelers in een simultaan.

Hij bleef een tijdje bij ons schaken. Ik herinner me dat we hem meenamen naar Noorbeek voor het toenmalig populaire Heuvellandtoernooi. De voorzitter vroeg me meteen: Waar hebben jullie die gevonden? Hij viel dus inderdaad meteen op. Hij had niks te makken, en zou zo als typetje bij van Kooten en Bie gediend kunnen hebben. Het was een soort veredelde zwerver. Hij vroeg me o.a. of ik niet een aftands tuinhuisje had voor hem (Walter de Rochebrune, ken je die nog: leefde in onmin met zijn moeder bij Kooten en Bie).

Mijn verslag van de schaakpartijen om geld heb je op internet gevonden, begreep ik.

Ik probeer me fragmenten uit zijn monologen voor de geest te halen. Hij had wereldkampioen wielrenner kunnen worden. Alles ging mis toen de grote zonde kwam. Er is dus blijkbaar iets gebeurd wat zijn leven drastisch veranderde.

Even plotseling als hij verscheen, verdween hij. Volgens mij kreeg ik nog een telefoontje uit Zoutkamp (Groningen?) waar hij inmiddels verbleef. Hij schaakte af en toe tegen de enige schaker van enig niveau, maar dat was de dominee, en daar had hij het niet zo op. Daarna heb ik niks meer gehoord.

Ik ga er van uit dat hij inmiddels al lang overleden is.

Mochten jullie nog verdere informatie ontvangen, houden wij ons aanbevolen.

Groeten,

Jan Daems

tomsschaakboeken.nl